W pewnych przypadkach, dla dobra dziecka, zasadne jest, aby oboje rodzice nie mieli równych praw do decydowania o jego najważniejszych sprawach. W mojej kancelarii prawnej Łódź toczy się wiele spraw o ograniczenie lub nawet pozbawienia władzy rodzicielskiej.

Władza rodzicielska obejmuje nie tylko prawa rodziców do decydowania o istotnych sprawach dziecka, ale również i obowiązki wobec niego. Kodeks rodzinny i opiekuńczy jednoznacznie wskazuje, że rodzice są obowiązani „troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień”. Rozumie się przez to między innymi dbanie o potrzeby dziecka, takie jak zapewnienie mu wyżywienia, ubrania i innych niezbędnych środków do życia, zapewnienie mu rozrywek i możliwości edukacji i rozwoju zainteresowań, utrzymywania relacji z rodziną, troskę o prawidłowy rozwój psychiczny dziecka, otoczenie go opieką i zainteresowaniem.

Jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka (lub też gdy władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody), sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej (co potocznie określa się często jako pozbawienie praw rodzicielskich). Pozbawienie władzy rodzicielskiej może dotyczyć jednego albo obojga rodziców.

Czy jednak każde uchybienie czy nadużycie może skutkować utrata władzy rodzicielskiej? Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że do pozbawienia władzy rodzicielskiej upoważniają sąd tylko takie zaniedbania obowiązków względem dziecka, które mogą być ocenione jako rażące. Muszą to być poważne zaniedbania bądź zaniedbania o mniejszej wadze, które nabierają cech niepoprawności i uporczywości. Przykładowo, za taką przesłankę uważa się jakikolwiek brak partycypacji przez dłuższy czas w utrzymaniu dziecka (mimo braku ku temu obiektywnych powodów). Podobnie oceniany jest brak kontaktu z dzieckiem czy drugim rodzicem – nie tylko dlatego, że może to nieść za sobą poważne konsekwencje w sytuacji, gdy potrzebna jest zgoda obojga rodziców na podjęcie działań dotyczących dziecka, ale również z uwagi na to, że w naszej kulturze za normę przyjmuje się większe lub mniejsze zaangażowanie ojca w rozwój i wychowanie dziecka, a jego brak postrzegany jest negatywnie, jako odstępstwo od przyjętych standardów.

Należy pamiętać, że w sprawach dotyczących władzy rodzicielskiej naczelną wartością jest dobro dziecka rozumiane m. in. jako uprawnienie do ochrony życia i zdrowia oraz wszelkich działań ze strony innych, które powinny zapewnić warunki do spokoju, prawidłowego, niezakłóconego rozwoju, poszanowania godności i udziału w procesie decydowania o jego sytuacji. Jest to przesłanka, którą sąd przede wszystkim będzie brał pod uwagę rozpatrując sprawę o pozbawienie władzy rodzicielskiej Łódź.

Wniosek o pozbawienie władzy rodzicielskiej może złożyć każda osoba, która ma w tym interes prawny – zatem nie tylko drugi rodzic, ale również inni członkowie rodziny, rodzic zastępczy, szkoła czy prokurator. Sąd może również wszcząć takie postępowanie z urzędu, gdy np. w trakcie innego postępowania dojdzie do przekonania, że jest to konieczne z uwagi na dobro dziecka.

W postępowaniu strony mogą występować samodzielnie, lub korzystać z pomocy prawnik od prawa rodzinnego Łódź.